Nominaties nobelprijs literatuur

V.S. Naipaul, 17 augustus – 11 augustus

Geboren worden – dat overkomt meer mensen. Maar geboren worden in een tijd en op een plaats waarvan je na een tijdje moet denken ‘dit kan het niet zijn, er is een vergissing begaan; het leven zoals dat hier geleefd wordt is een nagespeeld, een afgeleid leven, en ik moet zorgen dat ik weg kom’, dat zijn gedachten die voorbehouden zijn aan zeer ambitieuze mensen, zoals V.S. Naipaul, die in werd geboren op Trinidad; in zekere zin is dat zijn geluk geweest, want daardoor had de jongeman een plausibele reden om te ontsnappen uit ‘die postkoloniale, half made samenlevingen die pointless zijn’. Daarmee bedoelde hij niet alleen zijn geboorte-eiland en eigenlijk het hele Caribische gebied, maar ook grote delen van Afrika, Azië, de islamitische wereld en nog zo wat. Naipaul was zo iemand die op achttienjarige leeftijd, toen hij met een beurs vertrok naar het Britse Oxford, al kon constateren: ‘The Caribbean somewhat disappointed me.’ Oscar Wilde had hetzelfde gezegd over de Atlantische Oceaan.

Wat Naipaul bedoelde met ‘half made samenlevingen’ zou hij in zijn latere romans en reisboeken onder woorden brengen. Zoals in The Middle Passage (), in het Nederlands vertaald als Caribische reis. Wanneer hij na een lang verblijf in Engeland t

Bij het overlijden van V.S. Naipaul

In augustus is V.S. Naipaul overleden, een schrijver die ook in Suriname veel stof heeft doen opwaaien en wiens werken door velen zijn gelezen. Hij is op diverse terreinen te vergelijken met Albert Helman; beiden hebben heel veel geschreven over gevarieerde onderwerpen en hebben zich zeer kritisch uitgelaten over hun geboorteland. Dit werd hen vaak niet in dank afgenomen. Wat Naipaul betreft is daar een nuancering op gekomen. De University of the West Indies (UWI) heeft een bundel met essays uitgegeven van een breed scala aan auteurs, die het werk van Naipaul hebben herlezen zich daarbij afvragend of de kritiek op hem in de jaren zestig en zeventig wel zo terecht was. Terugkijkend heeft zijn werk een herwaardering ondergaan en zijn de kritische inzichten en observaties gekarakteriseerd als zeer typerend; voor zijn tijd en voor het Caribisch gebied waar hij vandaan kwam. De tijd is rijp dat ook het werk van Helman herlezen en opnieuw besproken wordt.

Op deze pagina komen enkele Surinamers aan het woord, op wie het werk van Naipaul grote indruk heeft gemaakt. Carlo Jadnanansing heeft laatst zijn bundel met recensies gepresenteerd en deze avond aangegrepen om een ode aan Naipaul te brengen. Dat doen we hier dunnetjes over. Een pagina is niet

De op Trinidad geboren Vidiadhar Surajprasad Naipaul (17 augustus &#; 11 augustus )  kon als schrijver rekenen op een brede internationale erkenning. Hij behoort tot een van de belangrijkste auteurs in de Engelse taal in de twintigste eeuw. Veel van zijn boeken worden algemeen erkend als meesterwerken. Naipaul is echter geenszins onomstreden. Zijn critici verwijten hem dat hij de wereld vooral vanuit Eurocentrische visie bekeek. Hij had daarnaast de eigenschap vrijwel iedereen tegen zich in het harnas te jagen door voortdurend kritiek rond te strooien. Naipaul schroomde er niet voor zijn opvattingen naar voren te brengen terwijl hij al op voorhand wist dat wat hij zei en schreef als onaangename waarheden felle kritiek zou uitlokken. Hij was dan ook een auteur die zich weinig gelegen liet liggen aan politiek-correcte taboes en een schrijver die moeilijk was in de omgang en ook arrogant, grof en bot kon zijn. Zo liep hij in eens boos weg bij een interview in Nederland omdat hij de vragen uit het publiek te dom vond en de meningen vooringenomen. Tegen de vrouw van de Amerikaanse ambassadeur in India zei hij op een schrijversfestival in New Delhi in ‘Mevrouw, u irriteert mij. U hebt zulke onnozele meningen’. De term Naipauliaans is inmiddels in de taal ingeburgerd en staat v

V.S. Naipaul: een briljante rotzak

Vidiadhar Surajprasad Naipaul, geboren op 17 augustus , wordt alom gevreesd en bewonderd. De auteur van Een bocht in de rivier, Een huis voor meneer Biswas en Een half leven staat bekend als arrogant, misprijzend, gewelddadig, vrouwonvriendelijk en provocatief. Naipaul zal het zonder meer beamen. Toen Patrick French in het aanbod kreeg zijn biografie te schrijven, twijfelde hij. French stelde als voorwaarde dat hij toegang kreeg tot de niet publiek toegankelijke archieven, en dat hij mocht schrijven wat hij wilde schrijven. Naipaul stemde toe. Wellicht werd die permissie ingegeven door nobele motieven, dat de ‘waarheid niet tekortgedaan mag worden’, maar aannemelijker is dat Naipaul niet wakker lag van de biografie in wording. Naipaul gaat buitengewoon lankmoedig om met gossip over zijn onmogelijke karakter. ‘I don’t care.’ Wat zou French kunnen ontdekken dat hij in zijn oeuvre al niet ontsloten heeft? De boeken van Naipaul gaan in belangrijke mate over de geestelijke misvorming die sociale verhoudingen teweeg brengen – niet alleen bij  sociaal gedepriveerden, vrouwen, onderdrukten, maar ook bij de onderdrukker, de machthebber, de man. Als lid van een voorname en invloedrijke familie in Trinidad was hij in staat dat proces va

Schrijver V.S. Naipaul: briljant, maar ook wreed en zelfzuchtig

Hij schreef briljant, maar dikwijls met verwoestend venijn, over de postkoloniale werkelijkheid in de Cariben, India en Afrika, over de islam, over vrouwelijke auteurs, maar ook over zijn mannelijke collega Salman Rushdie. Toen de laatste in een fatwa over zich kreeg uitgesproken wegens zijn boek The Satanic Verses, noemde Naipaul dat lachend ‘een radicale vorm van literaire kritiek’.

In ruim dertig boeken – romans, verhalenbundels, reisverslagen, historische studies en mengvormen van deze genres – gaf Naipaul telkens uiting aan een thematiek die nauw samenhing met zijn biografische achtergrond en de vormende ervaringen in zijn jeugd.

Ontwortelde persoonlijkheid

Geboren en opgegroeid op Trinidad, intellectueel gevormd in Groot-Brittannië en etnisch een Indiër, is Naipaul zich altijd als een ontwortelde persoonlijkheid blijven beschouwen. Hij was een direct product van het kolonialisme en bleef zijn hele leven gefascineerd door koloniale en postkoloniale gemeenschappen, zijn eigen geboorte-eiland voorop.

Vidiadhar Surajprasad (‘Vidia’) Naipaul wordt in geboren op Trinidad als kleinzoon van uit India geëmigreerde contractarbeiders, daarmee deel uitmakend van een etnische minderheidsgroep. Leergierig en begaaf