Hugo ball biografie
Hermann Hesse: twee nieuwe biografieën
In het vijftigste sterfjaar van Hermann Hesse zijn er twee biografieën over de auteur van Narziss und Goldmund, Siddharta en Der Steppenwolf verschenen. Heimo Schwilk schreef Hermann Hesse. Das Leben des Glasperlenspielers, Gunnar Decker noemde zijn boek Hermann Hesse. Der Wanderer und sein Schatten.
Hermann Hesse, geboren op 2 juli in Cawl, aan de rand van het Zwarte Woud in Duitsland, groeide op in een piëtistisch missionarisgezin; zijn vader Johannes Hesse was voor de Basler Mission in India actief. Hesse was een getroebleerd kind. Hij beleefde op zijn vijftiende zijn eerste zenuwinzinking, die hem in een psychiatrische inrichting deed belanden en waar hij dreigde zelfmoord te plegen (te ‘verdwijnen als het avondrood’), een patroon dat zich vaker zou herhalen. Hesse behoorde tot de zelfmoordenaars, zo betoogde hij, die zich niet van het leven beroven, al ondernam hij meerdere pogingen. Der Steppenwolf gaat erover. Aan zijn vriend en eerste biograaf, Hugo Ball, schrijft hij: ‘Wenn ich damit fertig bin, hoffe ich, die Courage zu haben, mir den Hals durchzuschneiden, denn das Leben ist mir unerträglich, und das äußert sich auch in beständigem körperlichem Wehgefühl.’ De streng lutherse opvoeding tekende zijn leven, hoezeer hij
Marco EntropGa naar voetnoot+
Dada, Donnerwetter!
Nederlands ooggetuigenverslag vanuit Cabaret Voltaire
Midden in het dadageweld van - Kurt Schwitters, Theo en Nelly van Doesburg en Vilmos Huszár trokken met hun dadaïstische veldtocht een spoor van ontregelende optredens door Nederland - verscheen in De Nieuwe Courant van 1 februari een artikel van de hand van A.B. van naar eind1 Het gebeurde niet vaak meer dat hij een stuk met zijn eigen naam ondertekende, in dit geval met zijn initialen. Gewoonlijk hield Van Tienhoven zich in deze krant schuil achter het masker van Flaneur, die in de zondagse rubriek Haagsche Brieven opmerkelijke zaken belichtte uit het leven van een residentieburger.
Van Tienhoven had deze keer alle reden om weer eens een journalistieke bijdrage aan De Nieuwe Courant te leveren. Zondagmiddag 28 januari had hij in de grote zaal van Diligentia een voorstelling van de dadaïsten bijgewoond, hun tweede optreden in Den Haag. 's Ochtends had Flaneur zich nog vrolijk over hen gemaakt door ‘een bescheiden poging in de richting van het Dadaisme’ te wagen, die naar eigen zeggen niet helemaal uit de verf was gekomen. Zijn lezers gaf hij aan het slot van zijn brief dan ook het volgende advies mee: ‘De copie moet aa
Dadaïsme
Dadaïsme of kortweg Dada was een kunst-beweging van de Europese avant-garde in het begin van de 20e eeuw, met vroege centra in Zürich, Zwitserland, in het Cabaret Voltaire (ca. ). New York Dada begon ca. , &#;en na bloeide Dada in Parijs. Dadaïstische activiteiten duurden tot het midden van de jaren twintig. Dada was eigenlijk geen stijl en had geen filosofische of esthetische (kunstzinnig) mening. Het was meer een kreet van agressie (boosheid) en men wilde leven, waarbij het verleden ter discussie werd gesteld. Er zat dus duidelijk meer achter het 'lollig doen'.
De Dada-beweging, ontwikkeld als reactie op de Eerste Wereldoorlog, bestond uit kunstenaars die tegen de logica, rede en esthetiek van de moderne kapitalistische samenleving waren. Men walgde van de oorlog, was bezorgd en wanhopig ten opzichte van de wereld. Dada trok de conclusie dat het kritiekloos geloven in de technologie waanzin is. In plaats daarvan verwerkten ze in hun werken nonsens (humor), irrationaliteit en zo antiburgerlijk protest tot uitdrukking brachten. De kunst van de beweging komt voor in de zichtbare, literaire en correcte media (kunstvormen), met inbegrip van collage, correcte poëzie, schrijven, en beeldhouwkunst. Dadaïstische kunstenaars uitten hun on
Een aantal begrippen:
Kubisme: Kunstenaars geven de natuur weer in de vorm van allerlei soorten goniometrische figuren zoals kegels, kubussen, bollen. Uiteraard werd er bij deze schilderijen enorm vereenvoudigd. Details speelden hier geen grote rol. Een bekend voorbeeld hiervan is Picasso.
Impressionisme: Dit was eerder een reactie op het classicisme dat zich kenmerkt door een nieuwe en ruimere geleerde houding naar de oudheid. Het impressionisme vind je onder andere bij Monet, Cezanne, Renoir,…
Hun schilderijen vallen vooral op door de heldere kleuren, en het gebrek aan lineaire vormgeving. Het impressionisme werd uiteindelijk een overgang van de klassieke naar de moderne schilderkunst.
Surrealisme: Het surrealisme kende zijn prille begin in , maar werd toen onder een andere naam ontdekt namelijk het Dadaïsme. Deze kunstrichting klinkt waarschijnlijk in vele oren onbekend maar het was de voorloper van het surrealisme, en leidde ook tot het expressionisme. Er zijn twee stromingen binnen het surrealisme namelijk het abstract surrealisme dat gekenmerkt wordt door poëtische titels en vloeiende vormen en daarnaast is er ook het figuratief surrealisme waarin combinaties worden gemaakt die eigenlijk niet kunnen.
Het surrealisme zorgde niet alleen voor
VI. de berlijnse tijd,
1. Politiek en artistiek klimaat in het naoorlogse Berlijn
Bij hun aankomst in Berlijn betrokken Van Ostaijen en Emmeke de eerste de beste goedkope kamer die zij vanuit het Potsdamer Bahnhof in het mindere deel van de Wilhelmstrasse vinden konden. In de herinnering van Emmeke was dit eerste verblijf, waar ze ruim een half jaar doorbrachten, op zichzelf heel redelijk, maar de sfeer in het huis was voor haar ‘afschuwelijk’, doordat het grotendeels door cocaïnesmokkelaars en andere duistere figuren bewoond werd. Geldgebrek maakte het echter voorlopig onmogelijk naar iets beters om te zien.
De eerste steun ontvingen zij door bemiddeling van een vroegere vriendin van Emmeke uit Antwerpen, Bylo Claeys, die reeds enige tijd in Berlijn woonde en daar getrouwd was met de uit Riga afkomstige kunstschilder Arthur Götz. Door dit gezin, waar ook Götz' moeder en zijn zwakzinnige zuster bij inwoonden, hadden zij bovendien een pied à terre in de hun volkomen vreemde stad gevonden en Van Ostaijen kwam al spoedig in contact met verschillende verwante kunstenaars uit de kennissenkring van deze Arthur Götz, die zelf met grafisch werk aan Die Aktion had meegewerkt en wiens broer, de dichter Bruno Götz, in Die Weissen B