Stolperschwelle
Teus Görtemöller, de jongste zoon van de in Duitsland omgekomen Klaas Görtemöller, vertelt op 6 november het volgende verhaal over zijn vader.
'Mijn vader Klaas werd in in Sliedrecht geboren. Hij trouwde in met mijn moeder, Marrigje Kooij. Op twintigjarige leeftijd werd hij vader van mijn zus Pleuni en anderhalf jaar later kwam er een zoon: mijn broer Wim. In september werd ik geboren. Ruim zeven maanden later, op 16 mei , werd mijn vader in Sliedrecht opgepakt bij de Merwederazzia en zou hij nooit meer bij zijn gezin terugkeren.
Op 9 juli werd mijn vader voor het eerst naar Duitsland uitgezonden. Tot begin was hij als ijzervlechter/bakschipper werkzaam bij Volker Beton in Sliedrecht. Vanwege de meldingsplichtige leeftijd in die tijd kreeg hij een oproep van het Gewestelijk Arbeidsbureau. Mijn moeder was toen zwanger van mij en de arts, ene Van Mastricht, was bereid een verklaring te schrijven, dat uitzending hierdoor niet wenselijk was. Hoewel hieraan gehoor gegeven werd, werd mijn vader wel verplicht Wehrmachtswerk te gaan verrichten voor de organisatie Todt te Willemsdorp. Na vier maanden moest hij zich melden in Wijk aan Zee en van daaruit werd hij rechtstreeks doorgezonden naar Duitsland. Daar werd hij te Kassel als ijzervlechter te werkgesteld
Stolpersteine
's werelds grootste gedenkteken
Mikko Fritze, voormalig directeur van het Goethe-Institut Nederland: ‚Toen we hoorden dat Stolpersteine in Nederland geproduceerd zouden worden, hebben we meteen aangeboden om hier een atelier op te zetten. We zijn trots en dankbaar dat we dit belangrijke project mogen ondersteunen en promoten. Het is belangrijk voor ons om de herinnering levend te houden en mensen dichter bij de geschiedenis van de slachtoffers van het nationaalsocialisme te brengen.‘
Bij de opening van de workshop benadrukte de voormalig Duitse ambassadeur Dirk Brengelmann ‚ dat we nu de mogelijkheid hebben om alle slachtoffers individueel te herdenken door het creëren van de Stolpersteine in Nederland.‘
Naast het beschikbaar stellen van de locatie voor de workshop en een financiële bijdrage, leverde het Goethe-Institut ook personeel. Het houten atelier werd ontworpen en gebouwd door Norbèr van Herwaarden, huismeester van het Goethe-Institut, samen met het vri
Stolpersteine
Stolpersteine (struikelstenen) is een project van de Duitse kunstenaar Gunter Demnig. Het is een over geheel Europa verspreid monument voor de slachtoffers van het nationaalsocialisme.
Gedenktekens
Demnig brengt gedenktekens aan op het trottoir voor de vroegere woonhuizen van mensen die door de nazi’s verdreven, gedeporteerd, vermoord of tot zelfmoord gedreven zijn. Deze Stolpersteine herinneren aan Joden, Sinti en Roma, politieke gevangen, dienstweigeraars, homoseksuelen, Jehova’s getuigen en gehandicapten. De kunstenaar noemt ze Stolpersteine omdat je erover struikelt met je hoofd en je hart, en je moet buigen om de tekst te kunnen lezen.
Elke Stolperstein bestaat uit een steen met een messing plaatje met daarop de naam, het geboortejaar en plaats en datum van overlijden. De Stolperstein wordt geplaatst in de stoep voor het voormalige woonhuis van het slachtoffer. Gunter Demnig geeft zo ieder slachtoffer een eigen monument.
Zijn motto is: ‘Een mens is pas vergeten als zijn of haar naam vergeten is’.
Joden in Dalen
Veertien Joden uit Dalen werden weggevoerd naar Kamp Westerbork en vervolgens op transport gesteld naar de vernietigingskampen Auschwitz en Sobibor. Ook voor de drie overlevenden zijn Stolpersteine geplaatst.
Dankzij het onderzoek van dri
De Stolpersteine, in het Nederlands struikelstenen, worden geplaatst voor de laatste vrijwillig gekozen woning van het slachtoffer en vormen zo een tastbare herinnering aan een mens die niet vergeten mag worden.
Voor de Tweede Wereldoorlog woonden er ongeveer Joden in Nijmegen. In de oorlogsjaren werd er systematische jacht gemaakt op Joden en werden de meesten weggevoerd naar concentratiekampen. Ze werden gedeporteerd naar doorgangskamp Westerbork of Vught en van daaruit naar de vernietigingskampen. In totaal zijn er meer dan Nijmeegse Joden in kampen en gaskamers vermoord.
Aanvragen en doneren
We hopen voldoende fondsen te kunnen werven om voor alle Nijmeegse slachtoffersStolpersteine te kunnen plaatsen. Doneren van een klein of groter bedrag kan eenvoudig via de doneerknop hieronder. Een aanvraag voor het plaatsen van een of meerdere Stolpersteine in Nijmegen kan door iedereen worden ingediend.
Stolpersteine
Stolpersteine oftewel Struikelstenen zijn klinkers van 10 x 10 x 10 centimeter die aan de bovenkant bedekt zijn met een messing plaatje. Ze zijn bedoeld als herinnering aan vervolgde en vermoorde Joden en andere slachtoffers van het naziregime. De Stolperstein wordt vóór het huis waar het slachtoffer woonde of werkte in het plaveisel gelegd. Wanneer heStruikelsteentjes in Maastricht
Struikelsteentjes zijn gedachtenissteentjes die in het plaveisel voor de voormalige huizen van slachtoffers van het naziregime zijn aangebracht om de herinnering aan hen te wekken én te bewaren. Sinds zijn steentjes in Maastricht gelegd. Dit jaar komen daar 25 bij. Ontstaat hierdoor een nieuwe herinneringscultuur? Christianne Schreuder, gastconservator ‘Struikelsteentjes in Maastricht’, vindt van wel. Zij heeft samen met de conservator Culturele Biografie een presentatie verzorgd waarin de verhalen van onder andere een Sinti-meisje, een communistisch verzetsstrijder en een Joodse godsdienstleraar gepresenteerd zullen worden.
zie ook:
18 april t/m 29 mei / Rondleidingen mini-expo op aanvraag
Er bestaat de mogelijkheid voor scholen van het basisonderwijs en middelbare onderwijs om rondgeleid te worden door de mini-expo Struikelstenen in Maastricht. De leerlingen ( jaar oud) zal verteld worden over het Struikelsteentjes-project van de Berlijnse kunstenaar Gunter Demnig; het idee hierachter en hoe dit zich heeft ontwikkeld. Ook zal kort worden toegelicht wat de vervolging van de Nazi’s inhield en hoe dit zijn gestalte kreeg in Maastricht. Dit laatste zal worden gedaan aan de hand van de verhalen van de personen