Ernst jandl biografie
Lucebert: de latere gedichten
Van de roerloze woelgeest ()
Vier jaar na Troost de hysterische robot verscheen de nieuwe bundel Van de roerloze woelgeest, het werd de laatste bundel die Lucebert zelf gepubliceerd zag. De bezorgdheid van de dichter over het welzijn van de wereld is onverminderd:
in het grote nest is er altijd wel geweld
luidde de eerste regel van de bundel en in de loop van het gedicht werd het er niet vrolijker op:
de uitgestoken hand zal ons eerst bedriegen dan bedreigen
en tot slot:
nooit is iets zonder geweld en nergens is het stil
(p. )
Techniek speelt daarbij een grote rol, want de perfectie van de apparatuur is gevaarlijk en onzinnig vanwege de imperfectie en de emotie van de mens. In 'de meter van navranski' wordt een uiterst nauwkeurige 'slikmeter' omschreven, met een 'zuiver nauwkeurige schaalverdeling' en een 'niet minder zuiver nauwkeurige wijzer', die de man vervolgens
vanwege een waas van genot en tranen voor zijn ogen
niet meer zo zuiver en nauwgezet kon volgen
(p. )
De mens wordt - in een gedicht dat aan het lange gedicht Cheops van J.H. Leopold refereert - vergeleken met een doodkist van vlees en bloed:
wij die in gewoonten wonen
met een grote doodgewaande in de borst
vlezige sarcofagen door slopers getorst
Geen inhaalbaar ik
Magisch Bladwerk
Uit het Duits vertaald door Inge Arteel en Dirk Van Hulle Yang, Gent, 96 p., frank.
Die eretitel dankt Mayröcker niet in de laatste plaats aan haar opvallende verschijning: een lange, magere, in het zwart gehulde gestalte met ravenzwarte haren. Ze stouwt haar Weense appartement vol met papieren, boeken en reproducties die er lang mogen blijven en als een koraalrif aangroeien - met wat verbeelding lijkt het wel een eigentijdse versie van Kurt Schwitters' Merzbau. Leven en werk, inhoud en vorm, autobiografie en essay vloeien in elkaar over; meer heb je niet nodig om uit te groeien tot een halve mythe.
De vergelijking met Schwitters is natuurlijk niet toevallig: Mayröcker is een van de zeldzame kinderen van de avant-garde die in de eerste helft van de twintigste eeuw woedde. In haar werk proeven we de nasmaak van het expressionisme, het futurisme, van dada en het surrealisme. Magisch Bladwerk is een uitstekende inleiding tot haar werk: een door de vertalers Inge Arteel en Dirk Van Hulle samengestelde verzameling essentiële teksten die, op drie prozastukken uit de vroege jaren zeventig na, werden geplukt uit enkele edities van Magische Blätter, waarin Mayröcker sinds haar restmateriaal bundelt. Arteels erudiete en meeslepende nawoord heeft m
Het gedicht als constellatie - mijn persoonlijk verhaal over de zogenaamde concrete en visuele poëzie
Mark Insingel, lid van de Academie
Waarde collega's,
Ik wil graag een chronologisch verhaal doen en ik zal niet proberen om volledig en objectief te zijn. Ik zal vertellen aan de hand van voorbeelden.
In de jaren 60 had ik twee dichtbundeltjes gepubliceerd bij Jef de Belder, mijn literaire mentor van toen, de man achter de Colibrant uitgaven. Dankzij Jef had ik ook Maurice Gilliams leren kennen. Die bundeltjes bevatten impressionistische en symbolistische korte gedichten; Jef had mij al geleerd dat je moet schrappen en schaven, als er na maanden nog iets overblijft dan wordt dat misschien wat; Maurice Gilliams was van deze werkwijze het grote voorbeeld.
Wat wist ik van gedichten? Ik kende Zuid en Noord, de schoolbloemlezing, ook Dichters van deze Tijd, en ook Nieuwe Griffels, schone Leien en Waar is de eerste Morgen? Ik besefte dat schaven en schrappen niet genoeg was, en ik was bang om in belijdenissen terecht te komen, want ik wilde iets maken, iets van mij dat onafhankelijk van mij zou bestaan. Het moest dus een vorm hebben, een eigen vorm van taal die mij zou kunnen vertegenwoordigen en overleven. Maurice Gilliams werd ook hier
De definitie van het concept werk
Het Ludwig Boltzmann Institut für Geschichte und Theorie der Biographie in Wenen
Monica Soeting en Rob van Essen
Drie jaar geleden richtten de literatuurwetenschappers Wilhelm Hemecker en Bernard Fetz in Wenen een instituut voor de geschiedenis en theorie van de biografie op, gefinancierd door de Ludwig Boltzmann Gesellschaft. Om in aanmerking te komen voor een subsidie, moest een gedetailleerd vierjarenplan worden ingediend. Inmiddels hebben Hemecker, Fetz en hun negen medewerkers baanbrekend werk verzet. De grote vraag is nu: hoe lang kunnen ze daarmee doorgaan?
Op een milde aprildag staat een groep toeristen op het plein voor de Hofburg in Wenen naar een levend standbeeld te staren. Misschien hebben ze net de appartementen van keizerin Sissi bekeken, of zijn ze door het Lippizaner Museum gewandeld. Beide musea maken deel uit van de Hofburg, die jaarlijks duizenden toeristen trekt. Slechts enkele toeristen zullen echter beseffen dat zich in hetzelfde gebouw ook het Oostenrijkse Literatuurarchief bevindt. En wat bijna niemand zal weten, is dat zich daar sinds drie jaar ook een biografie-instituut bevindt. Twee kamers heeft het Ludwig Boltzmann Institut für Geschichte und Theorie der Biographie, zoals het instituut o
Judith Herzberg, (Foto: Rob Bogaerts.)
Moest hij in Nederland iemand kiezen voor de Nobelprijs voor Literatuur, schreef Arnon Grunberg op 30 januari op de voorpagina van de Volkskrant, dan zou het Judith Herzberg zijn. Weinigen zullen het met hem oneens zijn dat de schrijfster, die nog altijd actief is, een indrukwekkende staat van dienst heeft in de literaire wereld. Ze is de auteur van gedichten, toneelstukken en libretti, van essays en brievenbundels, filmscenario’s en televisiespelen, en ook van een aantal kortere prozateksten en een jeugdboek – een oeuvre dat inmiddels zo’n vijftig titels in het Nederlands telt. Er zijn tientallen studies en andere beschouwingen aan haar werk gewijd, niet alleen in het Nederlandse, maar bijvoorbeeld ook in het Duitse taalgebied, waar ze eveneens naam heeft gemaakt. In Nederland is ze vooral gevierd om haar poëzie, die haar dramatische werk wel eens heeft overschaduwd. Nog minder bekend zijn haar vertalingen en bewerkingen, die toch een essentieel en interessant onderdeel van haar literaire bedrijvigheid mogen heten. Daarom worden ze hier in de schijnwerpers gezet en in verband gebracht met haar andere werk.
English>>>
Levensloop
Judith Frieda Lina Herzberg werd geboren in Amsterdam op 4 november Haar vader w