John locke
Bij de driehonderdste sterfdag van Thomas Hobbes ()
Op 4 december , precies driehonderd jaar geleden, was het gedaan met Thomas Hobbes. Hij was toen eenennegentig, en stierf in het volle bezit van zijn geestelijke vermogens, al is het niet waar dat hij zich op zijn sterfbed tot grafschrift heeft gewenst: ‘Here is the true philosopher's stone’ (dit is de echte steen der wijzen). De Engelse natie haalde opgelucht adem. Alleen in kleine kring genoot Hobbes op dat moment nog aanzien als denker van formaat. John Sheffield, graaf van Mulgrave, dichtte te zijner ere:
While in dark ignorance we lay afraid
Of fancies, ghosts, and every empty shade,
Great Hobbes appeared, and by plain reason's light
Put such fantastic forms to shameful flight,
en eenzelfde sentiment ligt ten grondslag aan het rijmpje dat staat afgedrukt bij het portret van Hobbes in de eerste (en tot nog toe enige) Nederlandse editie () van zijn meesterwerk Leviathan:
Dit's hobbes, die door Godts, Natuurs, en Redens Wet,
De hooge Oppermagt aen een heeft vast geset,
Die door de donck're Hell, sag Nickers Spoockery,
der Pausen overlast, en Preeckers Hovaerdy.
Zulke uitingen van hoogachting
Met angst als tweelingbroer
Er zijn denkers die een slechte reputatie hebben omdat hun ideeën haaks lijken te staan op wat wij als belangrijk en waardevol beschouwen. Voorbeelden hiervan zijn Nietzsche, Machiavelli en Thomas Hobbes. Een overeenkomst tussen deze drie denkers is dat ze allen een weinig sympathiek hoofd hadden. Een andere overeenkomst is dat hun imago niet geheel correspondeert met de werkelijkheid. Nietzsche is als denker zo ongrijpbaar dat zowel nationaal-socialisten als anarchisten zich op hem beroepen. Terwijl Machiavelli in de volksmond synoniem is voor een gewetenloze machtspolitiek wordt hij door sommige hedendaagse politicologen gezien als de aartsvader van het pluralisme en als overtuigd republikein. Het geletterde publiek mag dan inmiddels wel weten dat Nietzsche geen platte nazi was en dat Machiavelli een serieus te nemen filosoof is, het imago van Thomas Hobbes is nog altijd heel wat minder florissant. Vaak wordt aan hem de uitspraak «de mens is de mens een wolf» toegeschreven. Op grond van deze, niet door hem geformuleerde premisse zou Hobbes zijn theorie van de absolute staat hebben ontwikkeld.
Thomas Hobbes () was een buitengewoon boeiende figuur, die in een zeer roerige periode leefde en daarbij een voor die tijd uitzonderlijk hoge leeftijd be
Op Goede Vrijdag 5 april hoorde de zwangere vrouw van de dominee in de straten van het Engelse Westport een gerucht: ‘De Spaanse Armada komt!’ In het voorjaar van leefde het Engelse volk in grote angst voor de dreiging van de komst van de vloot van de Spaanse koning Filips II, die de naam had onoverwinnelijk te zijn. De vrouw van de dominee, die het thuis al niet makkelijk had, kreeg vroegtijdig barensweeën. Thomas Hobbes werd geboren. ‘Die dag gaf mijn moeder het leven aan een tweeling: ikzelf en de angst,’ zei Thomas Hobbes later. Hobbes ging de geschiedenis in als de man die te midden van de grote paniek in staat is stil te blijven staan en op zoek te gaan naar principes. In tijden van burgeroorlog ontwikkelde hij een op wetenschappelijke principes gebaseerde politieke filosofie. Want niet alleen zijn geboorte werd bepaald door angst. Hobbes leefde in een tijd van burgeroorlogen, die in Engeland tussen en wreed en heftig woedden.
Vrees voor de dood, wantrouwen in de ander en behoefte aan veiligheid vormen de grondslag van Hobbes’ denken over de beschaving en de staat. Zijn tijd was er een van opkomend materialisme en kapitalisme, en van religieus fanatisme. Het denken van Hobbes brengt daarin rust.
Zijn gedachten over de mens werden vooral beïnvloed door de vele ontm
Bij de driehonderdste sterfdag van Thomas Hobbes ()
Opgenomen in: Geschriften van een intellectuele glazenwasser.
Op 4 december , precies driehonderd jaar geleden, was het gedaan met Thomas Hobbes. Hij was toen eenennegentig, en stierf in het volle bezit van zijn geestelijke vermogens, al is het niet waar dat hij zich op zijn sterfbed tót grafschrift heeft gewenst: 'Here is the true philosopher's stone' (dit is de echte steen der wijzen). De Engelse natie haalde opgelucht adem. Alleen in kleine kring genoot Hobbes op dat moment nog aanzien als denker van formaat. John Sheffield, graaf van Mulgrave, dichtte te zijner ere:
'While in dark ignorance we lay afraid
Of fancies, ghosts, and every empty shade,
Great Hobbes appeared, and by plain reason's light
Put such fantastic forms to shameful flight,'
en eenzelfde sentiment ligt ten grondslag aan het rijmpje dat staat afgedrukt bij het portret van Hobbes in de eerste (en tot nog toe enige) Nederlandse editie ()van zijn meesterwerk Leviathan:
'Dit's HOBBES, die door Godts, Natuurs, en Redens Wet,
De hooge Oppermagt aen EEN heeft vast geset,
Die door de donck're Hell, sag Nickers Spoockery,
der Pausen overlast, en Preeckers Hovaerdy.'
Zulke uitingen