Belle van zuylen feminist
Belle van Zuylen
SEROOSKERKEN, Isabella Agneta Elisabeth van TUYLL van, vooral bekend als Belle van Zuylen en in het buitenland als Isabelle de Charrière (geb. Zuylen, bij Utrecht – gest. Colombier, bij Neuchâtel, Zwitserland ), schrijfster. Dochter van Diederik Jacob baron van Tuyll van Serooskerken (), voorzitter van de Ridderschap van Utrecht en gedeputeerde ter Staten-Generaal, en Helena Jacoba de Vicq (). Isabella van Tuyll van Serooskerken trouwde op in Zuylen met Charles-Emmanuel de Charrière de Penthaz (). Het huwelijk bleef kinderloos.
Begin van een schrijfsterscarrière
Belle van Zuylen is geboren in een adellijke familie die al generaties lang functies bekleedde in het landsbestuur. Ze was de oudste van de zeven kinderen (drie meisjes, van wie er één kort na de geboorte overleed, en vier jongens), die allen als kind onderwijs aan huis kregen. Daarvoor werden Zwitserse gouverneurs en gouvernantes in dienst genomen. Al heel jong werd Belle van Zuylen zodoende vertrouwd met de Franse taal. Van tot had zij een Zwitserse gouvernante, Jeanne-Louise Prévost, met wie zij rond een jaar in Genève doorbracht (waarschijnlijk in de periode dat Slot Zuylen verbouwd werd onder leiding van de architect Jacob Marot). Op de terugweg ontmoetten zij in
Belle, Betje en Aagje;
Op 27 december is het tweehonderd jaar geleden dat Belle van Zuylen overleed, in Colombier bij Neuchâtel. Ze was in geboren op Slot Zuylen als Isabella Agneta Elisabeth van Tuyll van Serooskerken; en als Isabelle de Charrière had zij vanaf in Zwitserland gewoond. Vanaf het begin van de jaren zestig van de achttiende eeuw schreef ze verzen, fabels, portretten (van zichzelf en anderen), korte romans, toneelstukken, essays, pamfletten en daarnaast vele honderden brieven. Pas twee eeuwen later zou ze beroemd worden. De in door Geert van Oorschot voltooide tiendelige uitgave van haar Oeuvres complètes heeft daartoe de aanzet gegeven. Deze Franstalige publicatie is vooral haar internationale faam zeer ten goede gekomen: haar werk wordt bijvoorbeeld bestudeerd in de Verenigde Staten, Turkije en Japan. In Nederland is men, dankzij de biografie geschreven door Simone en Pierre H. Dubois, meer vertrouwd met de persoon Belle dan met haar literaire werk.
Als het gaat over vrouwelijke schrijvers is de neiging groot om vergelijkingen te maken, of zelfs de dames onmiddellijk in te delen in één categorie. Die neiging tot onderling vergelijken van schrijfsters bestaat al heel lang: in allerlei zeventiende- en achttiende-eeuwse commentaren is bijvoorbeeld sprake van
Waarom Belle van Zuylen?
Nederlands aspect
Waarom zijn wij vandaag hierheen gekomen, naar de geboorteplaats van Isabelle, Agneta, Elisabeth van Tuyll van Serooskerken, Belle van Zuylen, de latere Madame de Charrière?
Als jonge vrouw schreef zij hier op het slot Zuylen in een brief aan Constant d'Hermenches: ‘Je suis á Zuylen, il est minuit; j'ai le coeur plein, puisque j'écris: il faut bien que mon coeur parle’Ga naar eindnoot1).
Belle van Zuylen wilde steeds in dialoog gaan met anderen, door middel van haar geschriften, vooral door middel van brieven, maar het liefst in een gesprek van hart tot hart, of in een spirituele discussie van geest met geest.
Haar gehele leven heeft zij getracht het isolement te verbreken dat haar tijd, maatschappij en familie, haar vrouw-zijn ook, haar opdrongen.
Veel is ons bewaard en meer nog, ook in dit symposium, wordt nagespeurd. In het culturele leven, in de politiek, maar vooral in de literatuur van West-Europa heeft zij weliswaar een bescheiden rol gespeeld, maar talrijke groten uit de achttiende eeuw hebben in meer of mindere mate met deze bijzondere vrouw contact gehad, in geschrift, maar meestal ook in een persoonlijke relatie. Ik noem slechts: Voltaire, Di
Belle van Zuylen &#; een leven in Holland
Belle van Zuylen is zonder twijfel een van de ‘grote’ figuren uit de Nederlandse cultuurgeschiedenis. Het kasteel waar ze is opgegroeid, is met name bekend omdat zíj daar woonde. Er is een Belle van Zuylen lezing, er is sinds een Belle van Zuylen-prijs, die toegekend wordt aan schrijvers die in hun werk nadrukkelijk reflecteren op de maatschappij. Er is een Belle van Zuylen genootschap en ze is opgenomen in het Pantheon van het Literatuurmuseum in Den Haag, ondanks dat zij alles in het Frans schreef.
Over Belle van Zuylen is veel gepubliceerd, vanwege dat Frans ook door buitenlanders, en er is meer dan één biografie over haar verschenen. Heel bijzonder voor een Nederlandse, vrouwelijke literator.
Het begon met de biografie van de Zwitser Philippe Godet, die in het begin van de twintigste eeuw een Franstalige biografie over haar schreef. In werd Belle van Zuylen genoemd in de oratie van de eerste vrouwelijke lector, Marie Loke. In verscheen een geromantiseerde biografie van de hand van Johan van der Woude en in die van Titia Geest.
Desondanks is ze in de negentiende en twintigste eeuw in Nederland enigszins in het vergeetboek geraakt. Totdat Simone en Pierre Dubois zich over Belle van Zuylen ontfermden. In verscheen van de hand van S
| BELLE VAN ZUYLEN EN DE VERLICHTING* |