Gemmeker kleindochter

Albert Gemmeker, kampcommandant van Westerbork, was verantwoordelijk voor de deportatie van   joden, maar heeft dat altijd ontkend. Journalist en schrijver Ad van Liempt schreef een biografie over deze ongrijpbare, genadeloze man, waarop hij onlangs promoveerde aan de Rijksuniversiteit Groningen. Onder leiding van Erik Somers, historicus verbonden aan het NIOD, ging Van Liempt tijdens een bijeenkomst van Helden en Schurken in gesprek met directeur van Herinneringscentrum Kamp Westerbork Dirk Mulder. ‘Gemmeker hoopte na in rust verder te leven en probeerde zelfs gedenazificeerd te worden.’

Voorafgaand aan het gesprek gaf Erik Somers een korte introductie van de persoon die tijdens deze middag centraal stond: Albert Konrad Gemmeker, commandant van Westerbork van tot en verantwoordelijk voor de deportatie van tientallen duizenden joden naar vernietigingskampen. Het boek dat Ad van Liempt over hem schreef, bestaat uit twee delen: het eerste gaat in op zijn periode als commandant, het tweede op (de poging tot) zijn vervolging.

Hoe heeft Van Liempt het ervaren om zich zo’n lange tijd in zo’n persoon te verdiepten? ‘Er is me weleens gevraagd of ik niet bang was hem sympathiek te gaan vinden,’ vertelt Van Liempt. ‘Dat is bij mij nooit aan de orde geweest. Gesprekken met zijn

Biografie Gemmeker gepresenteerd in Herinneringscentrum

Gisteren is Gemmeker – Commandant van Kamp Westerbork van auteur Ad van Liempt gepresenteerd in Herinneringscentrum Kamp Westerbork.

Albert Konrad Gemmeker was als kampcommandant verantwoordelijk voor de deportatie van meer dan tachtigduizend Joden van Westerbork naar de vernietigingskampen. Meestal gaf hij persoonlijk, ‘met een wenk met de hand’, het vertreksein voor de treinen. Na de oorlog kreeg hij tien jaar gevangenisstraf. Wegens goed gedrag kwam hij na zes jaar vrij en in kon hij terugkeren naar zijn geboortestad Düsseldorf. Ad van Liempt deed diepgravend onderzoek naar deze commandant.

‘Correcte’ commandant
Gemmeker stond bij sommigen bekend als een ‘correcte’ commandant die volhield niet geweten te hebben wat er met de Joden gebeurden in kampen als Auschwitz en Sobibor. Auteur en journalist Ad van Liempt laat in zijn onderzoek weinig van dat beeld over. Gemmeker was een bureaucraat die zijn meerderen blindelings gehoorzaamde en geen empathie had met de slachtoffers. Later deed hij alles om zijn verantwoordelijkheid te ontlopen of op anderen af te schuiven. Hij heeft zijn leven lang ontkend dat hij wist welk lot de Joden in het Oosten te wachten stond. Na zijn terugkeer naar Düsseldorf probeerde

Gemmeker

Hij was verantwoordelijk voor de deportatie van meer dan tachtigduizend joden vanuit Westerbork naar de vernietigingskampen. Meestal gaf hij persoonlijk, ‘met een wenk met de hand’, het vertreksein voor de treinen. Albert Konrad Gemmeker, commandant van Kamp Westerbork. Na de oorlog kreeg hij tien jaar. Wegens goed gedrag was hij na zes jaar weer vrij: in was hij weer terug in zijn geboortestad Düsseldorf.

SS-Obersturmführer Albert Gemmeker was charmant. Ad van Liempt deed diepgaand onderzoek naar de ‘gentleman-commandant’, van wiens reputatie weinig overblijft. Gemmeker was een bureaucraat, die zijn meerderen blindelings gehoorzaamde. Op enige empathie met de slachtoffers viel hij niet te betrappen. Later deed hij alles om zijn verantwoordelijkheid te ontlopen of op anderen af te schuiven. Hij heeft zijn leven lang ontkend dat hij wist welk lot de joden in het oosten te wachten stond. Na zijn terugkeer naar Düsseldorf probeerde de Duitse justitie nog bijna twintig jaar zijn onbevredigende berechting in Nederland te corrigeren, uiteindelijk zonder resultaat.

Voor Gemmeker deed Ad van Liempt jarenlang onderzoek. Hij las alle, vaak geheime dossiers in Nederlandse en Duitse archieven en sprak met tal van betrokkenen in Nederland en Duitsland – zelfs met twee nog

Gemmeker, Albert Konrad

Geboortedatum:
27 september (Düsseldorf, Duitsland)
Overlijdensdatum:
30 augustus (Düsseldorf, Duitsland)
Nationaliteit:
Duitse

Biografie

Albert Konrad Gemmeker (27 september – 30 oktober aldaar) was een Duitse SS-Obersturmführer en Lagerkommandant van Durchgangslager Westerbork.

Leven
Gemmeker verliet school op een leeftijd van 14 jaar en werkte enkele jaren bij een verzekering. Daarna gaf hij zich op voor een loopbaan bij de politie en begon in een opleiding tot politiebeambte. Aan het einde van zijn opleiding in Bonn werkte hij vanaf bij de politie in Duisburg.

Gemmeker werd op 1 mei lid van de NSDAP en op 1 november lid van de SS. Op 25 augustus werd Gemmeker naar Den Haag verplaatst. Daar was Gemmeker als bevelshebber van de Sicherheitspolizei en de SD tot juni werkzaam. Daarna leidde hij kort het Geisellager Sint-Michielsgestel. Aansluitend was Gemmeker van 12 oktober tot april commandant van kamp Westerbork. Hij was daar de derde en laatste Duitse Lagerkommandant. Tijdens zijn werkzaamheden in Westerbork werden ongeveer Joden naar vernietigingskampen gedeporteerd. Gemmeker koos welke mensen voor deportatie in aanmerking kwamen. Hij trof zich wekelijks met zijn personeel om de samenstelling van de transporten te bespreke



Biography Albert Gemmeker

He was in charge of the rather smooth deportation of jews from the Netherlands during World War II; after the war he was sentenced to ten years in jail; he was already released after six years and from he lived as a free man in his hometown Düsseldorf in Germany: Albert Konrad Gemmeker, the commander of the transition camp for jews near the Dutch village of Westerbork, deserved this rather mild punishment thanks to the fact that he denied any knowledge of the fate of the jews in the camps in Poland they were sent to. And also thanks to the impression he made as a camp commander: he didn’t beat up prisoners, he didn’t curse, he acted as a correct person.

During the research for Gemmekers biography Ad van Liempt found out that this impression is quite disputable. Gemmeker put people into the deportation train who didn’t lift their cap when they crossed his path; or he deported them as a reprisal for attempts of inmates to flee the camp. He could be cold and relentless, obeyed his superiors in the most extreme way, and didn’t hesitate to sent ill and crippled people on a three day trip to the camps in wagons meant for cattle.

After his release Gemmeker lived 31 more years, but the research brought up that he didn’t e